Vraagcreatie maakt Europa duurzamer en weerbaarder

De Europese industrie staat voor een enorme verduurzamingsopgave. Dat vraagt forse investeringen die vragen om een stabiele markt voor duurzaam geproduceerde producten. Uit nieuw onderzoek van Deloitte blijkt dat vraagcreatie – het actief zorgen voor vraag naar duurzamere alternatieven – hierbij een doorslaggevende rol kan spelen. Het maakt de industrie niet alleen duurzamer, maar ook sterker en concurrerender.

De industrie kampt met hoge energiekosten, een ontoereikende energie infrastructuur, beperkte bescherming tegen import en bovendien te weinig zekerheid over de vraag naar duurzaam geproduceerde producten. Onder deze druk sluiten fabrieken in Europa en verplaatsen deze naar landen met minder strenge duurzaamheidseisen. De industriële uitstoot daalt in Europa weliswaar, maar tegelijkertijd stijgt de uitstoot van importproducten.

Waarom vraagcreatie nodig is

Het huidige beleid richt zich vooral op CO₂-beprijzing. Door kwetsbaarheden in het CBAM-systeem (een Europese CO₂-heffing op importproducten) verslechtert de concurrentiepositie van Europese producenten. Daarnaast is duurzaam produceren in energie-intensieve sectoren op dit moment duurder dan gebruik maken van fossiele bronnen, met een kostenverschil dat kan oplopen tot € 165 miljard per jaar. Dat gat is te groot om met subsidies te dichten. Zonder zekerheid over voldoende kopers is een businesscase hiervoor gewoonweg niet rond te krijgen.

De oplossing ligt in het creëren van een structurele markt voor duurzame geproduceerde producten. Door producteisen te stellen, ontstaat een stabiele vraag en kunnen bedrijven investeren in verduurzaming. Volgens Deloitte gaat het vaak om een meerprijs in eindproducten van minder dan 1%.

Biobrandstof

Vraagcreatie is niet nieuw. Bijmenging van biobrandstof bij benzine aan de pomp heeft al geleid tot rendabele investeringen in grootschalige productie. Ook in sectoren als staal, kunstmest en plastics kan vraagcreatie een hefboom zijn voor verduurzaming van het productieproces. Zo kan in de auto-industrie – goed voor 19% van het Europese staalverbruik – de overstap naar met duurzame energie geproduceerd staal leiden tot ruim 1,2 miljoen ton CO₂-reductie, terwijl de prijs van auto’s slechts 0,3% stijgt.

Oproep aan Brussel

Een brede coalitie van sectoren vraagt de Europese Commissie vraagcreatie structureel op te nemen in de nieuwe Industrial Accelerator Act. Daarbij moeten ook voorwaarden als betaalbare energie en voldoende infrastructuur op orde zijn.

Stephan Falcão Ferreira, business developer bij Invest-NL: “Vraagcreatie is de ontbrekende schakel in de verduurzaming van de Europese industrie. Alleen als er zekerheid is dat duurzaam geproduceerde producten ook écht worden afgenomen, durven bedrijven de noodzakelijke investeringen te doen. Zo maken we onze industrie niet alleen duurzamer, maar wordt deze ook minder afhankelijk van vaak niet-Europese fossiele brandstoffen”.